2025-yilgi Haj mavsumi oldidan Saudiya Arabistoni rasmiylari 269 678 nafar musulmonning Haj ruxsatnomasisiz Makkaga kirishiga to‘sqinlik qildi.
Bu qat’iy choralar o‘tgan yili ro‘y bergan fojialar, jumladan, issiq havo sababli ko‘plab noqonuniy ziyoratchilarning halok bo‘lishi ortidan joriy etildi.
Saudiya Ichki ishlar vazirligining bayonotiga ko‘ra, ruxsatsiz Hajga kirishga uringan shaxslarga 20 000 Saudiya riyaligacha (taxminan 5 000 AQSh dollari) jarima, deportatsiya va 10 yil davomida Hajga kirish taqiqi joriy etiladi.
Bundan tashqari, 23 000 dan ortiq Saudiya fuqarolari va rezidentlar Haj qoidalarini buzganliklari uchun jazolangan, 400 ta Haj xizmat ko‘rsatish kompaniyasining litsenziyalari bekor qilingan.
Haj ziyorati uchun ruxsatnoma olish majburiy hisoblanadi. Buning uchun Saudiya Haj va Umra vazirligi tomonidan ishlab chiqilgan rasmiy Nusuk platformasi orqali ariza topshirish lozim. Saudiya fuqarolari va rezidentlari to‘g‘ridan-to‘g‘ri ushbu platformadan foydalana oladi, xalqaro ziyoratchilar esa o‘z mamlakatlaridagi ruxsat berilgan Haj agentliklari orqali murojaat qilishlari kerak.
Ruxsatnoma olish uchun quyidagi hujjatlar talab etiladi:
— Amal qilayotgan pasport
(kamida 6 oy muddat bilan);
— Yaqinda olingan rangli fotosurat;
— Meningitga qarshi emlanganlik sertifikati (kamida 10 kun oldin olingan bo‘lishi kerak);
— Ayollar uchun — agar mahramsiz bo‘lsa, mahramdan yozma ruxsatnoma (No Objection Certificate)
— Qaytish chiptasi;
Saudiya fuqarolari va rezidentlari uchun — milliy ID yoki Iqama
2025-yil uchun ariza topshirish muddati 14-apreldan 23-maygacha belgilangan. Arizalarni imkon qadar erta topshirish tavsiya etiladi, chunki ko‘rib chiqish odatda 5 ish kunini oladi.
Sog‘liqni saqlash talablari ham qat’iy: barcha ziyoratchilar meningitga qarshi emlanishlari shart. Shuningdek, ayrim hollarda sariq isitma, poliomiyelit va grippga qarshi emlashlar ham talab qilinishi mumkin. Saudiya rezidentlari ushbu sertifikatni sog‘liqni saqlash idoralari orqali olishlari kerak.
Haj davomida ziyoratchilarning xavfsizligini ta’minlash maqsadida mamlakatda quyidagi choralar ko‘rildi:
10 000 ta daraxt ekildi, 400 ta suv sovutgich o‘rnatildi, sun’iy tuman purkagichlar ishga tushirildi.
Dronlar va sun’iy intellekt yordamida ziyoratchilar harakati kuzatib borilmoqda.
Saudiya hukumati bu choralar orqali Haj ziyoratini nafaqat diniy burch, balki xavfsiz va tartibli ibodat shaklida tashkil etishni maqsad qilgan.
