Isroil shanba kuni G‘azo sektorida garovga olingan fuqarolarni ozod qilish maqsadida HAMASga bosimni kuchaytirish uchun yirik harbiy amaliyot boshlaganini e’lon qildi.
Bosh vazir Benyamin Netanyahu esa muzokaralardagi delegatsiyani Qatarda qolib, radikal guruh bilan bilvosita muzokaralarni davom ettirishga chaqirdi.
Mudofaa vaziri Isroil Katz bu harbiy harakatlarni “katta kuch bilan” olib borilayotgan “Gideon aravalari operatsiyasi” deb atadi. Netanyahu deyarli 20 yildan beri G‘azoni boshqarib kelayotgan bu jangari guruhni yo‘q qilish maqsadida bosimni oshirishga va’da bergan edi.
Ushbu harbiy operatsiya AQSh prezidenti Donald Trampning Yaqin Sharqqa qilgan tashrifidan bir kun o‘tib boshlandi. Tramp Isroilga bormagan. Uning tashrifi sulh bitimi tuzish yoki G‘azoga gumanitar yordam yetkazilishini tiklash umidini uyg‘otgan edi.
Isroil ikki oydan ortiq vaqt davomida G‘azoga yordam kirishini to‘sib kelmoqda.
HAMAS avvalroq Isroil-Amerika fuqarosini Tramp tashrifi arafasida ijobiy ishora sifatida ozod qilgan, biroq ular faqat urushni yakunlaydigan va Isroil kuchlarining G‘azodan to‘liq chiqishini ko‘zda tutadigan bitimni qabul qilishga tayyorlik bildirmoqda. Isroil bu shartga rozi emasligini aytgan.
Isroil armiyasi ijtimoiy tarmoqlarda “hamma garovga olinganlar qaytmaguncha va HAMAS tugatilmaguncha” operatsiyalarni davom ettirishini ma’lum qildi.
Isroil ma’lumotlariga ko‘ra, G‘azoda 23 nafar garovga olingan fuqaro tirik bo‘lishi mumkin, biroq ularning uch nafari haqida xavotirlar mavjud.
So‘nggi 24 soat ichida Isroil zarbalari natijasida 150 dan ortiq odam halok bo‘ldi, deb xabar bermoqda G‘azo sog‘liqni saqlash vazirligi. Ularning aytishicha, 18-martda yanvar oyidagi sulh buzilganidan beri 3 000 dan ortiq kishi o‘lgan.
Shanba kuni tushdan keyin Isroilning shimoldagi Jabaliya qochqinlar lageriga qilgan zarbasida kamida to‘rt bola halok bo‘ldi, dedi al-Avda kasalxonasi. Hujumda yana yetti kishi yaralangan, ulardan ba’zilari bir uyda bo‘lgan.
Jabaliyadagi keyingi hujumda esa yana to‘rt kishi halok bo‘ldi.
G‘azoning markaziy qismidagi Deyr al-Balah atrofidagi zarbalarda 14 kishi halok bo‘ldi, ularning jasadlari al-Aqso kasalxonasiga yetkazilgan. Bir uyga qilingan hujumda sakkiz kishi, shu jumladan ota-ona va to‘rt nafar bola o‘lgan.
G‘azo shahrida ko‘chirilgan odamlar boshpana topgan maktab yonida yana bir zarba sodir bo‘lgan. G‘azo sog‘liqni saqlash vazirligining tez yordam xizmati bu yerda to‘rt kishi halok bo‘lganini ma’lum qildi.
Isroil zarbalari yuzasidan darhol rasmiy izoh berilmadi. Boshqa bayonotda esa harbiylar G‘azoning shimoliy qismida “yerosti yo‘lagini” yo‘q qilayotganda o‘nlab jangarilar o‘ldirilganini bildirdi.
Shanba kuni kechasi Tel-Avivda yuzlab namoyishchilar yig‘ilib, ba’zilar G‘azoda o‘lgan bolalarning fotosuratlarini ko‘tarib chiqishdi, boshqalar esa urushni to‘xtatish va garovga olinganlarni qaytarish bo‘yicha bitim talab qilishdi.
G‘azo sektori uchinchi oydirki, Isroil tomonidan qattiq blokadada qolmoqda — bu hududga oziq-ovqat, suv, yoqilg‘i va boshqa zarur mahsulotlar kiritilmayapti. Oziq-ovqat xavfsizligi bo‘yicha mutaxassislar ogohlantirishicha, agar blokada olib tashlanmasa, G‘azoda ocharchilik boshlanishi mumkin.
Bu hafta AQSh tomonidan qo‘llab-quvvatlanayotgan yangi gumanitar tashkilot yordam yetkazishni o‘z zimmasiga olishini va oy oxiriga qadar faoliyat boshlashini bildirdi. “Gaza Humanitarian Foundation” deb nomlangan bu tashkilotga bir guruh AQSh harbiy faxriylari, sobiq gumanitar muvofiqlashtiruvchilar va xavfsizlik xodimlari rahbarlik qiladi.
Biroq ko‘plab gumanitar tashkilotlar, jumladan BMT, bu tashabbusga qo‘shilmasliklarini aytishgan. Ularning fikricha, bu tizim insonparvarlik tamoyillariga mos kelmaydi va G‘azodagi ehtiyojlarni to‘liq qondira olmaydi.
BMT gumanitar yordami koordinatori Tom Fletcher juma kuni shunday degan edi:
“Bizda 160 mingta yuk paletidan iborat yordam rejasi allaqachon tayyor. Uni bugunoq yetkazib berishimiz mumkin — agar faqat ishlashga ruxsat berishsa.”
G‘azodagi urush 2023-yil 7-oktabrda HAMAS yetakchiligidagi jangarilar Janubiy Isroilga hujum qilib, 1 200 kishini o‘ldirgani va 251 kishini garovga olganidan so‘ng boshlangan. Isroilning javob zarbalari G‘azo Sog‘liqni saqlash vazirligi ma’lumotiga ko‘ra, hozirga qadar 53 000 dan ortiq falastinlik, ko‘pchiligi ayollar va bolalar, halok bo‘lishiga olib kelgan.
