Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy Rossiyaning davom etayotgan harbiy hujumlariga qaramay, 15-may kuni Istanbulda Rossiya prezidenti Vladimir Putin bilan muzokaralarga shaxsan uchrashishga tayyor ekanligini bildirdi. Biroq Kiyev Moskva tomonidan otashkesim e’lon qilinmaguncha urushni to‘xtatish ehtimoli borasida ehtiyotkorlik bilan bayonot bermoqda.
Ukraina va uning g‘arbiy ittifoqchilari 12-maydan boshlab 30 kunlik shartsiz otashkesim joriy etilishini talab qilgan edi. Bunga javoban Rossiya prezidenti Vladimir Putin Kiyev bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri muzokaralarni boshlash taklifi bilan chiqdi, biroq oldindan sulh shartlarini belgilashdan bosh tortdi.
“Men bu payshanba kuni, 15-mayda Turkiyada bo‘laman va Putin janoblarini u yerda kutaman. Umid qilamanki, bu safar u bahonalar topmaydi. Biz urushni to‘xtatish uchun gaplashishga tayyormiz,” — dedi Zelenskiy.
Trampning bosimi va Zelenskiyning pozitsiyasi
AQSh prezidenti Donald Tramp muzokaralar masalasida Ukraina tomonini zudlik bilan kelishishga da’vat etdi. U o‘zining Truth Social platformasida Kiyevga “Putinning taklifini qabul qilish va Istanbulda uchrashuvni boshlash kerakligini” ta’kidladi.
“Ular hech bo‘lmaganda muzokaralar imkoniyatini tekshirib ko‘rishadi. Agar kelishuv bo‘lmasa, G‘arb qanday yo‘l tutishini aniqlaydi,” — dedi Tramp.
Ushbu bayonot Zelenskiyni murosa qilishga majbur qildi. Ukraina rahbari Tramp bilan ziddiyatga bormaslik uchun muzokaralarga tayyorligini bildirdi, biroq Rossiyaning otashkesimni e’lon qilishi haligacha asosiy shart sifatida qolmoqda.
Fransiya, Germaniya, Polsha va Buyuk Britaniya yetakchilari Kiyevda Zelenskiy bilan uchrashib, Rossiyaga sulhni qabul qilmasa, yangi sanksiyalar joriy qilish bilan tahdid qilishdi. Germaniya kansleri Fridrix Merts: “Birinchi navbatda o‘q uzilishi to‘xtashi kerak, undan keyin muzokaralar boshlanishi mumkin,” dedi.
Biroq Rossiya otashkesimga rozi bo‘lmadi va o‘zining taklifini ilgari surdi: 15-may kuni Istanbulda hech qanday shartsiz muzokaralarni boshlash. Rossiya TIV matbuot kotibi Dmitriy Peskov bu borada qo‘shimcha ma’lumot bermasligini aytdi.
Tahlilchilar Istanbulda o‘tadigan muzokaralardan sezilarli natija kutmayapti. “Bu takliflar Rossiyaning Ukraina borasidagi pozitsiyasini o‘zgartirmaydi. Muzokaralarning o‘zi ham Rossiyaning imijini yumshatish uchun kerak,” — deydi xalqaro tahlilchi Jeremy Bowen.
Ayni paytda, AQSh va Yevropa Rossiyaga yangi sanksiyalar tayyorlayapti.
“Bizda kunning oxirigacha vaqt bor. Agar o‘q uzilishi to‘xtatilmasa, Yevropa tomoni sanksiyalar jarayonini boshlaydi,” — dedi Germaniya hukumat vakili Shtefan Kornelius.
Zelenskiy Istanbuldagi muzokaralar uchun tayyor ekanligini bildirgan bo‘lsa-da, Rossiyaning otashkesimga rozi bo‘lmasligi va taraflar o‘rtasidagi tub farqlar muzokaralarning muvaffaqiyatli o‘tish ehtimolini kamaytiradi. G‘arbning yangi sanksiyalar bosimi fonida Kiyev va Moskva o‘rtasida diplomatik yechim izlash urinishlari davom etmoqda.
