8-may kuni London shahrida Bill Geyts o‘zining jamg‘armasi orqali 2045-yilgacha 200 milliard dollar sarflashini va ushbu sana bilan Geyts jamg‘armasini yopishini e’lon qildi. U bu qarorni global sog‘liqni saqlash, ayollar va bolalar hayotini saqlab qolish, kasalliklarni yo‘qotish hamda qashshoqlikka qarshi kurash maqsadida qabul qilganini aytdi.

Microsoft kompaniyasining 69 yoshli asoschisi so‘zlariga ko‘ra, u o‘z boyligining 99 foizini xayriya ishlariga bag‘ishlaydi. Geytsning shaxsiy boyligi hozirda 108 milliard dollar deb baholanmoqda. Jamg‘arma 2000-yilda sobiq rafiqasi Melinda French Geyts bilan tashkil etilgan bo‘lib, bugunga qadar 100 milliard dollarlik yordam ko‘rsatgan.

Bill Geyts chiqishida Elon Maskni keskin tanqid qildi. U Maskni AQShning xalqaro yordam dasturlarini keskin qisqartirganlikda ayblab, buning oqibatida “dunyodagi eng qashshoq bolalar o‘ldirilmoqda”, deb aytdi. Unga ko‘ra, AQSh Xalqaro Taraqqiyot Agentligi (USAID) 2023-yilda 44 milliard dollar sarflagan bo‘lsa-da, 80 foiz dasturlar qisqartirilmoqda. Bu qisqartishlarga Maskning boshqaruvidagi “Government Efficiency” (DOGE) bo‘limi sababchi.

“Elon Mask USAID’ni yog‘och maydalagichga solgandek yo‘q qilyapti. Bu — millionlab qo‘shimcha o‘lim degani,” — dedi Geyts “Financial Times” va “Reuters”ga bergan intervyularida.

Geytsning fikricha, kelgusi 4–6 yilda global o‘lim ko‘rsatkichlari ortadi, chunki hukumatlar yordamni kamaytiryapti. Geytsning jamg‘armasi yillik byudjetini 2026-yilda 9 milliard dollarga, undan keyin esa 10 milliard dollarga yetkazadi. Biroq u jamg‘armalar hukumatlar o‘rnini to‘liq bosa olmaydi, deb hisoblaydi.

“AQSh moliyaviy yordamisiz poliomielit kabi kasalliklarni yo‘q qilish mumkin emas. Jamg‘arma qudratli bo‘lishi mumkin, lekin bu yetarli emas,” — dedi Geyts.

U Afrikadagi ayrim davlatlar yordam qisqargach byudjetlarni ichki imkonlar bilan to‘ldirganini ijobiy baholadi.

Geyts jamg‘armani o‘z o‘limidan keyin yopishni rejalashtirgan edi, biroq bu reja o‘zgarib, 2045-yil 31-dekabrda yakunlanadi. Bu sanaga qadar jamg‘arma Geyts boyligining deyarli barchasini sarflaydi.

Geyts:
“Dunyoda qadriyatlar bor. Buni menga ota-onam o‘rgatgan. Men bu mablag‘larni ushlab o‘tirmayman, agar ular yordam bo‘lishi mumkin bo‘lsa.”

Elon Mask esa X (Twitter) ijtimoiy tarmog‘ida bunga javoban Geytsni “katta yolg‘onchi” deb atadi. Mask matbuot kotiblari holatga izoh bermagan.